اثر وابسته و غیر وابسته به اندوتلیوم مصرف خوراکی قره‌قاط سیاه بر خواص انقباضی آئورت سینه‌ای موش صحرایی دیابتی

سابقه و هدف: بیماری دیابت شیرین با افزایش وقوع بیماری‌های قلبی-عروقی همراه می‌باشد. شواهدی دال بر اثر حفاظتی و ضد دیابتی گیاه قره قاط سیاه (Vaccinium myrtillus) وجود دارد، لذا در این تحقیق اثر مصرف خوراکی و وابسته و غیر وابسته به اندوتلیوم این گیاه به مدت 6 هفته بر پاسخ انقباضی و رفع انقباضی آئورت سینه‌ای ایزوله در مدل تجربی دیابت در موش صحرائی نر مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: موش‌های صحرایی نر به چهار گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با گیاه، دیابتی و دیابتی تحت درمان با گیاه تقسیم شدند. دو گروه تحت تیمار با گیاه نیز پودر برگ این گیاه مخلوط شده با غذای استاندارد موش را با نسبت وزنی 5% دریافت نمودند. میزان وزن و گلوکز قبل از کار و در هفته‌های سوم و ششم پس از کار تعیین شد. در پایان، پاسخ انقباضی حلقه‌های آئورت سینه‌ای به کلرور پتاسیم و فنیل‌افرین و رفع انقباضی به استیل‌کولین (با اندوتلیوم) و سدیم نیتروپروسید (بدون اندوتلیوم) با استفاده از بساط بافت ایزوله مورد سنجش قرار گرفت. یافته‌ها: میزان گلوکز سرم در گروه دیابتی تحت تیمار به‌طور معنی‌دار کم‌تر از گروه دیابتی بود (04/0=p). بعلاوه، حداکثر پاسخ انقباضی آئورت سینه‌ای دارای اندوتلیوم در گروه دیابتی تحت درمان با گیاه به کلرور پتاسیم و فنیل‌افرین به ترتیب به‌طور غیر معنی‌دار و معنی‌دار (04/0=p) کم‌تر از گروه دیابتی بود و با حذف اندوتلیوم این تفاوت کاهش یافت. بعلاوه، پاسخ شل شدگی حلقه‌های آئورتی دارای اندوتلیوم به استیل‌کولین در گروه دیابتی تحت درمان با گیاه در مقایسه با گروه دیابتی تیمار نشده بیش‌تر و معنی‌دار بود (02/0=p). نتیجه‌گیری: تجویز خوراکی و دراز مدت قره قاط سیاه از طریق تغییر دادن تولید و آزاد‌سازی عوامل موثر بر عروق با منشا اندوتلیوم و با نیز با اعمال اثرات مستقیم بر عضله صاف عروقی موجب کاهش پاسخ انقباضی و افزایش پاسخ شل‌شدگی در بافت آئورت موش صحرائی دیابتی می‌گردد که این می‌تواند در جلوگیری از برخی عوارض عروقی دیابت در دراز مدت سودمند باشد.